გიორგი მამულაიშვილის განცხადება

სათამაშო ინდუსტრიის განვითარება ნებისმიერი სახელმწიფოსთვის მომგებიანია, თუმცა სახელმწიფომ უნდა აირჩიოს სწორი მიდგომა ამ ტიპის ინდუსტრიის მიმართ. მნიშვნელოვანია გვესმოდეს, რომ ბევრი რამ არის დამოკიდებული რეგულირების ტიპზე და არ არის აუცილებელი ინდუსტრიის მოქცევა რეგულირების მყარ ჩარჩოებში, ეს არ არის მომგებიანი. მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ბიზნესს არ სჭირდება რეგულირება, რეგულაცია, პირიქით, სავალდებულოა და რაც მთავარია, მომავალში მიღებული კანონების მკაფიო და სავალდებულო ადმინისტრირება. ნებისმიერი სახელმწიფო ხარჯავს გადასახადის გადამხდელთა ფულს კანონმდებლობის ადმინისტრირებაზე და თუ კანონმდებლობის ადმინისტრირება სახელმწიფოს გაცილებით მეტი უჯდება, ვიდრე მისგან სარგებელია, მაშინ კანონმდებლობა არასწორად არის შემუშავებული. და თუ ვსაუბრობთ აკრძალვაზე, განსაკუთრებით აზარტული თამაშების სექტორში, მაშინ ამას პრაქტიკა აჩვენებს

აქედან გამომდინარე, ნებისმიერმა სახელმწიფომ უნდა განიხილოს აზარტული თამაშები ეკონომიკის დარგად. ვინაიდან აზარტული თამაშების განვითარება პირდაპირ კავშირშია ტურიზმის განვითარებასთან და სახელმწიფო ბიუჯეტის შევსებასთან, საბანკო სექტორის განვითარებასთან, გადახდის სისტემის განვითარებასთან და განვითარებასთან, არის მრავალი სხვა სფერო, რომელიც ირიბად ან პირდაპირ უკავშირდება აზარტულ თამაშს. . აზარტული თამაშების განვითარება განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია განვითარებადი ქვეყნებისთვის, რადგან ეს კარგი საშუალებაა ქვეყნის ბიუჯეტის შესავსებად, კრიმინალისა და კორუფციის შესამცირებლად. დღეისათვის ბევრმა სახელმწიფო განვითარებამ აირჩია ლიბერალური მიდგომა სათამაშო ინდუსტრიის მიმართ და ორიენტირებულია ადგილობრივი ოპერატორების განვითარებაზე, რაც ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია არალეგალური ონლაინ ოპერატორების ან მიწისქვეშა სათამაშო დაწესებულებების წინააღმდეგ ბრძოლაში. ვინაიდან ადგილობრივი ოპერატორის განვითარება საშუალებას აძლევს ადამიანებს, რომელთაც სურთ აზარტული თამაშები გასართობად და ისარგებლონ ადგილობრივი ოპერატორების მომსახურებით, რომლებიც სახელმწიფოს მიერ რეგულირდება, ორიენტირებული იყოს პასუხისმგებელ აზარტულ თამაშებზე და მომხმარებელთა დაცვაზე. ისინი არ იყენებენ განსხვავებულ ხრიკებსა და მეთოდებს მომხმარებელთან მიმართებაში, რათა მათ თამაშში შეიყვანონ.

დღემდე ევროპის ქვეყნებს აქვთ ყველაზე მოქნილი კანონმდებლობა ამ ინდუსტრიაში, რომელიც მორგებულია სახელმწიფოს, საზოგადოებისა და ბიზნესის საჭიროებებზე. ასევე, ბოლო დრომდე საქართველოს ჰქონდა ძალიან კარგად განვითარებული აზარტული თამაშების კანონმდებლობა, რომელიც წლების განმავლობაში იხვეწებოდა და 2020 წლის ბოლოსთვის შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს ინდუსტრიაში ერთ-ერთი უმაღლესი სტანდარტი ჰქონდა. მაგრამ 2021 წლის ბოლოდან ხელისუფლების პოლიტიკური ინტერესები მკვეთრად შეიცვალა და საქართველოში შემოიღეს მკაცრი შეზღუდვები ამ ინდუსტრიაში, გაზარდეს გადასახადები და ფაქტობრივად თეთრი ბაზარი ნაცრისფერად აქციეს. საბოლოოდ რა მიიღო საქართველომ?

ქართულ ბაზარზე გამოჩნდნენ არალეგალური ოპერატორები, არალეგალური სათამაშო დაწესებულებები, ადგილობრივი ოპერატორები შეზღუდვების გამო არაკონკურენტულ გარემოში აღმოჩნდნენ, უცხოურმა ლეგალურმა და არალეგალურმა ონლაინ დაწესებულებებმა კი უპირატესობა მიიღეს ადგილობრივ ოპერებთან შედარებით. აქედან გამომდინარე, გრძელვადიან პერსპექტივაში სახელმწიფო ბიუჯეტში ნაკლებ გადასახადს მიიღებს, ქვეყნიდან ფულის გადინება დაიწყება, რადგან მოთამაშეები, რომლებსაც თამაში ეკრძალებათ, ქვეყნისთვის არალეგალურ სხვადასხვა პლატფორმებზე ითამაშებენ. მიღებული კანონის ადმინისტრირებაზე სახელმწიფო დახარჯავს მილიონებს, მაგრამ ეფექტი იქნება ნულის ტოლი, გამომდინარე იქიდან, რომ ტექნოლოგიების განვითარებით შეუძლებელია არალეგალური საიტებისა და ფულადი ტრანზაქციების საშუალებებზე წვდომის აკრძალვა. მაშინაც კი, თუ სახელმწიფო კრძალავს ადგილობრივ გადახდის სისტემებს სავაჭრო კატეგორიის კოდში (MCC) 7995, კოდი, რომელიც ეკუთვნის აზარტულ თამაშებს, არის ის არალეგალური საიტები, რომლებიც იყენებენ სხვადასხვა MCC კოდებს ფულის მისაღებად. პრაქტიკა აჩვენებს, რომ მსოფლიოს წამყვანმა და ტექნოლოგიურად განვითარებადმა ქვეყნებმა ამას ვერ მიაღწიეს და აკრძალვის პოლიტიკა თანდათან იცვლება აზარტული თამაშების ლიბერალურ მიდგომაზე.

ნებისმიერ განვითარებად სახელმწიფოს მოუწევს დიდი შრომა, რათა თავისი სტანდარტები ევროპულ თუ მსოფლიო სტანდარტებთან მიახლოება, რაც ამ დარგის განვითარების მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ვერიფიკაციისა და იდენტიფიკაციის სისტემა, რომელიც საქართველომ აზარტული თამაშების ასოციაციასთან კონსულტაციებით დანერგა, მსოფლიო სტანდარტებთანაა მიყვანილი და უზრუნველყოფს მისი მომხმარებლების სრულ იდენტიფიკაციას და ორიენტირებულია თქვენი კლიენტის გაცნობის პრინციპებზე. ეს ასევე მნიშვნელოვანი ფაქტორია ადგილობრივი ოპერატორების განვითარებისთვის. და შეიძლება ითქვას, რომ ასაკობრივ და სოციალურ სტატუსზე შეზღუდვის დაწესებამდე, საქართველოში ყველა ოპერატორს შეეძლო ეთქვა, რომ ჰქონდა მომხმარებელთა თეთრი სიები. შეზღუდვამ შედეგი უკვე გამოიღო, პირიქით, მიუხედავად იმისა, რომ კანონი ძალაში მხოლოდ მარტიდან შევა. კონტიგენტმა, რომელიც აკრძალვის ქვეშ მოექცა, დაიწყო სხვა პლატფორმებზე თამაშებზე წვდომის გზების ძებნა და ხალხი საკმაოდ მარაგი იყო ამის შესახებ. გაჩნდა ყალბი ანგარიშები, დაიწყეს მონაცემების, საბანკო ანგარიშების გაქირავება. ასე რომ, გამოდის, რომ საქართველო უნებურად ნაცრისფერ ბაზარად იქცა. რუხი ბაზრები განსაკუთრებით მიმზიდველია ახლად გამოყვანილი არალეგალური ოპერატორებისთვის და საინტერესოა ნებისმიერი ზომის ოპერატორებისთვის. მაგრამ ისინი მართლაც დიდი პრობლემაა ნებისმიერი სახელმწიფოსთვის და თავად ბიზნეს ინდუსტრიისთვის, რადგან ისინი ქმნიან თამაშის არათანაბარ წესებს და მიმართავენ მოთამაშეების მოზიდვის არასასურველ მეთოდებს. ამას მსხვილი კომპანიების ქმედებებიც ადასტურებს. მაგალითად, უთანასწორობისა და არასწორი რეგულირების გამო, წამყვანმა კომპანია William Hill-მა 2014 წელს დატოვა 55 ნაცრისფერი ბაზარი და მთავარ მიზეზად „მარეგულირებელი გარემოებები“ დაასახელა. საჯარო კომპანიები აფასებენ ბაზრის რეპუტაციას და მათ ბრენდს და არასტაბილური ბაზრები მათ დამატებით პრობლემებს უქმნის და ამ ბაზრის ნებისმიერი კრიტიკა ან კანონმდებლობის ცვლილება იწვევს უზარმაზარი თანხების დაკარგვას. ამიტომ, მსხვილი საჯარო კომპანიები ყველანაირად ცდილობენ, ასეთ ბაზრებზე არ შევიდნენ. ასევე შეგვიძლია გავიხსენოთ აზარტული თამაშების ინდუსტრიაში არასწორი დაბეგვრის შედეგების ყველაზე სამწუხარო მაგალითი. კენიაში აზარტული თამაშების ინდუსტრიის განვითარების ყველაზე უარესი სცენარი იყო. 2019 წელს კენიამ მკვეთრად შეცვალა პოლიტიკა აზარტული თამაშების მიმართ და შემოიღო უზარმაზარი გადასახადის განაკვეთი 20%. ბევრმა უცხოურმა კომპანიამ გააუქმა ლიცენზია და შედეგად, ქვეყანაში თითქმის ყველა სათამაშო დაწესებულებამ მუშაობა შეწყვიტა ერთ წელიწადში. შედეგად, 2020 წელს მთავრობამ გააუქმა გადასახადი, მოგვიანებით კი, 2021 წელს, შემოიღო ახალი გადასახადი -7,5%. ასეთი განსხვავებების არგუმენტები სცემეს, რომ მთავრობას სურდა შეეზღუდა არარეგულირებადი აზარტული თამაშების მავნე ზემოქმედება საზოგადოებაზე და, შედეგად, მიიღო, რომ ლეგალური ოპერატორები დატოვეს ბაზარი, ხოლო არალეგალურთა რაოდენობა მნიშვნელოვნად გაიზარდა. იგივე მოხდება საქართველოში მას შემდეგ, რაც ერთ თვეში კანონების მიღებამდე ახალი აკრძალვების გამოცხადება დაიწყო, 133-ზე მეტმა არალეგალურმა ოპერატორმა დაიწყო ქართული ბაზრით დაინტერესება და მათი შინაარსის ქართულად თარგმნა, ლეგალური ოპერატორების კლონები გამოჩნდა ბრენდის სახელით. გამოჩნდა ლოგო და სასწავლო ვიდეოები, თუ როგორ უნდა გადარიცხოთ ფული და დარეგისტრირდეთ ამა თუ იმ საიტზე. და ყველა ეს ოპერატორი რეგისტრირებულია ოფშორულ ზონებში და არ იცავს, ხშირ შემთხვევაში, აზარტულ თამაშებში დადგენილ წესებს. იგივე შეიძლება ითქვას მეზობელ ბაზრებზე, რუსულ და უკრაინულზე. რუსეთში კაზინოების სრული აკრძალვის შემდეგ, არალეგალური აზარტული თამაშები ყველგან ყვაოდა. მხოლოდ მოსკოვში, 500 დახურული ლეგალური სათამაშო დაწესებულების ნაცვლად, დღეს 850-ზე მეტი არალეგალურია. ლეგალიზაციამდე უკრაინაში ასობით სათამაშო სახლი იყო შენიღბული ლატარიის სახით და ახლაც ლამაზად ყვავის და ქვეყანაში ლეგალური ბიზნესის განვითარებას აფერხებს. ეს საკითხი არაერთხელ განიხილებოდა დარგის ექსპერტების მიერ და არაერთხელ გაკეთდა აქცენტი იმაზე, რომ ასეთ პირობებში ხდება კრიმინალის ზრდა და ბიზნესის შერწყმა კრიმინალთან და სამართალდამცავ სისტემასთან. ორივე ქვეყანამ ასობით მილიონი დაკარგა ხაზინაში რამდენიმე წლის განმავლობაში აზარტული თამაშების აკრძალვაზე, ასობით მილიონი დახარჯა უკანონო ფულადი ტრანზაქციების ადმინისტრირებასა და დანაშაულთან ბრძოლაში და ეს ყველაფერი ტყუილად, მხოლოდ კრიმინალური წრეები იღებდნენ სარგებელს. დღესაც, როცა უკრაინამ მიიღო კანონი აზარტული თამაშების ლეგალიზაციის შესახებ, სამწუხაროდ,

დარგის იგნორირება ან ამის არ სურვილი აღარ თამაშობს არანაირ როლს, ფაქტი ფაქტად რჩება, რომ ქვეყანა დარგის განვითარების საწყის ეტაპზეა ჩარჩენილი. არსებობს მთელი რიგი ფაქტორები, რომლებიც ხელს უშლის უკრაინას დარგის განვითარების სწორ გზას დაადგეს. უკვე მეორე წელია უკრაინა ვერ ახერხებს საგადასახადო კანონის გამარტივებას, რაც რადიკალურად აფერხებს პოტენციურ ინვესტორს უკრაინის ბაზარზე შესვლასა და განვითარებაში. ჯერ კიდევ 2019 წელს ხერსონში გამართულ პირველ უკრაინულ სათამაშო ფორუმზე განიხილეს უკრაინაში სათამაშო ინდუსტრიის ლეგალიზაციის საკითხები. და სწორი მიმართულება იქნა მიღებული მისი ლეგალიზაციისა და კანონმდებლობისადმი სწორი დამოკიდებულებისკენ. მაგრამ მოგვიანებით გულივერის ნაბიჯები ბაზრის ლეგალიზაციისა და რეგულირებისკენ გადაიზარდა ლოკოკინას ნაბიჯებად. რა თქმა უნდა, თუ უკრაინამ არ გაამახვილა აქცენტი მხოლოდ ადგილობრივ ოპერატორებზე, რომლებიც მშვენივრად მუშაობენ უკრაინის ნაცრისფერ ბაზარზე, თუმცა მაღალი გადასახადები და მიწისქვეშა დაწესებულებები, ისინი ასევე ნაწილობრივ პრობლემაა, რადგან ამ დროისთვის ინვესტორების ინტერესები სრულიად იგნორირებულია. მაღალი გადასახადის გამო. მაგრამ დღეს ინვესტორებისთვის ცვლილებები არ არის. ორმაგი დაბეგვრის გადასახადი ელემენტარულად არ რეგულირდება. დღეს საქართველო იგივე რეალობის წინაშე დგას - ახალი სიახლეებით კანონმდებლობაში. ინვესტორი თავს არ გრძნობს თანასწორად და თავს არიდებს ბაზრის ნებისმიერ რყევას. ვინაიდან ეს საზიანოა მისი სამომავლო განვითარებისთვის და დღეს ყველამ კარგად იცის, რომ ნებისმიერი წარმატებული ბიზნესი გადადის კორპორატიულ მართვაზე. მაშინაც კი, თუ არა კორპორატიული წესი, რატომ უნდა ინვესტირებას ვინმემ ქვეყანაში, სადაც კორუფცია მძვინვარებს, კანონები ხშირად იცვლება, მთავრობა ცვალებადია გადაწყვეტილებებში, არის არასტაბილური ან ნაცრისფერი ბაზარი, ან ზოგადად შავი ბაზარი, ყვავის კრიმინალი, რაც დიდად აფერხებს. ნებისმიერი ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებას. ნებისმიერმა სფერომ, რომელსაც აქვს განვითარების პოტენციალი, უნდა გადაჭრას ქვეყნის ეკონომიკური პრობლემები და თუ საკანონმდებლო ბაზა არ არის სტაბილური და არ ითვალისწინებს ბიზნესის ინტერესებს, ყოველთვის მოაქვს უარყოფითი ეფექტი.

მთავრობამ უნდა დაიცვას პოლიტიკა, რომელიც უსმენს ბიზნესს, რადგან ბიზნესი უკეთ ესმის ბაზრის რეგულირების ყველა ნიუანსს. აზარტული თამაშების სწორი რეგულირება არის სახელმწიფოს პოზიტიური ნაბიჯი ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებისა და დანაშაულისა და კორუფციის აღმოსაფხვრელად. მაგრამ არასწორი მიდგომა და აზარტული თამაშების არა ეკონომიკის ნაწილად გათვალისწინება იწვევს ანტიეფექტს და ჩვენ შეიძლება მივიღოთ ცუდი გამოცდილება სხვა ქვეყნებში. ინვესტორისთვის, გარდა საკანონმდებლო ბაზისა, პრიორიტეტულია ბიზნეს პროცესების გამჭვირვალობა. ეს ეხმარება ინვესტორს გააანალიზოს ქვეყანაში არსებული მდგომარეობა და მიიღოს სწორი გადაწყვეტილება. აქედან გამომდინარე, მარეგულირებელს და მთავრობას უნდა ჰქონდეთ სურვილი, მიიღონ სწორი გამოცდილება და ყოველთვის ჩაერთონ კონსტრუქციულ დიალოგში ბიზნესის წარმომადგენლებთან და ექსპერტებთან, ვიდრე მოუსმინონ "ფსევდო ექსპერტებს", რომლებიც აკეთებენ არასწორ ინტერპრეტაციებს მათი ამბიციების და ინტერესების შესაბამისად. ზემოაღნიშნული პროცესების განხორციელება და მათი გამჭვირვალობა პროცესებს ინვესტორებისთვის გასაგებს და მიმზიდველს გახდის. ამიტომ საჭიროა კონსტრუქციული დიალოგი ბიზნესსა და მარეგულირებელ ორგანოს შორის. სახელმწიფომ ყოველთვის უნდა გამოიყენოს განვითარებული ქვეყნების გამოცდილება სათამაშო ბიზნესის ლეგალური და სწორი განვითარების ხელშესაწყობად, რადგან არის მრავალი ხაფანგი, რომელთა გათვალისწინებაც რთულია ბიზნეს პროცესებში უშუალო მონაწილეობის გარეშე. და რა თქმა უნდა, ეს ხარვეზები იწვევს არასწორ რეგულირებას. ასეთ ურთიერთობებში ყოველთვის კარგი ფასილიტატორია ასოციაცია, რომელმაც ყოველთვის იცის ბიზნესი შიგნიდან და ცდილობს კანონმდებლობაში არსებული სიახლეები სწორი მიმართულებით წარმართოს კანონმდებლობის დაწერის ეტაპზე.

სათამაშო ინდუსტრიის განვითარების მეორე და მნიშვნელოვანი ფაქტორი კორუფციის მინიმუმია. კორუფცია ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი დაბრკოლებაა ინვესტორისთვის. მით უმეტეს, თუ ეს კომპანია შედის კომპანიის სიაში. ნებისმიერ ინვესტორს სურს, რომ მისი ინვესტიცია იყოს უსაფრთხო და აქვს გარანტია, რომ მისი უფლებები იქნება გათვალისწინებული. თუ კანონმდებლობა მკაფიოდ არ არის გაწერილი და მოწესრიგებული, ან ადგილობრივი ბაზრისთვის დარჩება აკრძალვები, ეს შექმნის საფუძველს კორუფციის განვითარებისთვის. საქმიანობის ნებისმიერი სფერო გამჭვირვალე უნდა იყოს, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ეხება სათამაშო ბიზნესს. მას შემდეგ, რაც სათამაშო ბიზნესი ყოველთვის მიმზიდველი იყო პოპულისტური განცხადებებისთვის და რეიტინგის ასამაღლებლად. ბევრი სახელმწიფო, მიუხედავად ქვეყნის ბიუჯეტში დიდი წვლილისა, აზარტულ თამაშებს უსამართლოდ ექცევა. ოპერატორებს უნდა ჰქონდეთ თანაბარი პირობები, ეს მნიშვნელოვანია ინვესტორისთვის. ვინაიდან ნებისმიერი ინვესტორი აფასებს ფულის დაკარგვის რისკებს. ერთ დროს ეკონომიკაში სწრაფი გარღვევა ეხმარებოდა საქართველოს ხელისუფლების სწორედ ასეთი მიდგომა ნებისმიერ საკითხთან დაკავშირებით. ინვესტორი თავს დაცულად და თანასწორად გრძნობდა ბაზრის სხვა მონაწილეების წინაშე და ეს მისცა მას ბიზნესის განვითარებაში ინვესტირების სტიმული. ამას ისიც ადასტურებს, რომ დღეს 6 მსხვილი ონლაინ აზარტული ოპერატორიდან სამი მსოფლიოს წამყვან კომპანიებს ეკუთვნის.

სათამაშო ბიზნესის განვითარების მნიშვნელოვანი ფაქტორი მისი სწრაფი განვითარებისა და ტურისტული გარემოს გაუმჯობესებისთვის არის „თავისუფალი ზონის“ შემოღება. „თავისუფალი ზონა“, ფაქტობრივად, მნიშვნელოვან ბიძგს აძლევს კონკრეტული რეგიონის განვითარებას. ბათუმისა და ყაზბეგის მსგავსად, რომლებიც რადიკალურად შეიცვალა 2005 წლის შემდეგ და ადგილობრივი ქალაქის ბიუჯეტის ფორმირებაში, მნიშვნელოვანი ნაწილია სათამაშო ბიზნესიდან რეგიონული გადასახადები. ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ ასეთი პროექტი ქონდა ხერსონის გუბერნატორს იური გუსევს. მაგრამ სალიცენზიო და ადგილობრივი გადასახადები რომ იყოს იგივე, რაც დედაქალაქში, შემიძლია ვთქვა, რომ ბათუმი და ყაზბეგი დიდად არ გადაურჩებოდნენ მათ რეკონსტრუქციას. შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოს 8 დიდი ქალაქისა და მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტი სათამაშო ბიზნესიდან 50%-ზე მეტით ივსება. უკრაინაში, სხვათა შორის, არის ხერსონის და ოდესის რეგიონები,

ლეგალიზაციას ბევრი უპირატესობა აქვს და სახელმწიფომ უნდა დაინახოს ეს უპირატესობები, რათა სწორად აღიქვას სათამაშო ბიზნესი ეკონომიკის დარგად. უპირატესობებს შორის შეიძლება გამოვყოთ როგორც ბიუჯეტის შევსება, ასევე სამუშაო ადგილების შექმნა, სპორტული კლუბებისა და სპორტსმენების სპონსორობა, როგორც დამწყები, ისე უკვე წარმატებული, რაც ასევე სასარგებლოა ნებისმიერი სახელმწიფოსთვის. ადგილობრივი ლეგალური ოპერატორების განვითარება უცხოელ არალეგალურ ოპერატორებს ბაზრიდან უბიძგებს. და ეს პირდაპირ გავლენას ახდენს სახელმწიფოში დანაშაულის შემცირებაზე. ვინაიდან კრიმინალური სტრუქტურები კარგავენ ინტერესს ბიზნესის ტიპის მიმართ, რადგან არალეგალური სათამაშო სახლები და ონლაინ კაზინოები არ არის მიმზიდველი ადგილობრივი მოსახლეობისთვის. ადგილობრივი ოპერატორების განვითარება ხელს უწყობს ფინანსური სექტორის განვითარებას და ადგილობრივი ფინანსური ინსტიტუტების გაძლიერებას, რაც ასევე ემსახურება გაცვლითი კურსის გამყარებას. სათამაშო ბიზნესის განვითარება ხელს უწყობს ტურიზმის განვითარებას,

ნებისმიერმა სახელმწიფომ უნდა შეინარჩუნოს ლიბერალური მიდგომა სათამაშო ბიზნესის მიმართ, რაც მომავალში ინდუსტრიის განვითარებისა და ინვესტორების მოზიდვის საშუალებას მისცემს. ბიზნესის განვითარება, მიუხედავად მრავალი მოწინააღმდეგისა, ამცირებს სოციალური რისკების არსებობას. ასევე, გაზრდის საჭიროებებს შრომის ბაზარზე, მისცემს შესაძლებლობას განავითაროს დაკავშირებული დარგები.