რუმინეთის პარლამენტში ორი კანონპროექტია შეტანილი, რაც ლიბერალური პროევროპული კოალიციის მიერ ქვეყანაში აზარტული თამაშების მარეგულირებელი ჩარჩოს რეფორმირების მცდელობის ფონზე მოხდა.

პირველი ინიციატივა ლიბერალური პარტიის (PNL) წარმომადგენელს, რალუკა თურკანს ეკუთვნის. რალუკა ითხოვს, რომ აზარტულ თამაშებზე დასაშვები მინიმალური ასაკი 21 წლამდე გაიზარდოს. მისი აზრით, 18-დან 21 წლამდე ასაკობრივი დიაპაზონი „ზრდასრულ ასაკში შესული ახალგაზრდებისთვის ყველაზე დიდი ემოციური და ფინანსური დაუცველობის პერიოდია“. ეს იმ ასაკობრივ ეტაპს წარმოადგენს, როცა ადამიანს უკვე აქვს პირველი შემოსავლები, ნაკლები გამოცდილება და მაღალი იმპულსურობა, რაც ხშირად ეკონომიკურ რისკებს ზრდის.

წინადადების მიზანია 21 წლამდე ასაკის პირებისთვის აზარტულ თამაშებზე წვდომის შეზღუდვით შექმნას „ემოციური და ფინანსური სიმწიფის ფანჯარა“. ტურკანი მაგალითად ასახელებს პორტუგალიას, საბერძნეთსა და მოლდოვას, სადაც ასაკობრივი ზღვრის გაზრდამ ახალგაზრდების დავალიანება შეამცირა და აზარტულ თამაშებზე დამოკიდებულების ადრეული ნიშნების შემცირებასაც შეუწყო ხელი.

მეორე, გაცილებით მასშტაბური კანონპროექტი USR-ის დეპუტატ დიანა სტოიკას შეაქვს. ის რუმინეთის აზარტული თამაშების ბაზრისა და მისი მარეგულირებელი ორგანოების ხარვეზების ერთ-ერთი ყველაზე მკაცრი კრიტიკოსია. მისი კანონპროექტი პასუხობს „ეროვნულ დრამას, რომელიც თვალსაჩინოდ არის დამალული“. ტურკანი ციტირებს კვლევებს, რომლებიც მიუთითებს, რომ რუმინელ მოზარდთა ყოველ ოთხში ერთს აზარტული თამაშები ჰქონდა ნათამაშები 18 წლამდე, ბევრს კი — უკვე 14 წლის ასაკშიც.

სტოიკა 06:00–24:00 საათამდე ონლაინ სათამაშო თამაშების რეკლამის სრული აკრძალვას ითხოვს, რათა არასრულწლოვნები ციფრული სივრცეში მაქსიმალურად იყოს დაცული.დამატებითი ზომები მოიცავს დამოკიდებულების რისკის შესახებ სავალდებულო ფართო გაფრთხილებებს და კულტურული თუ სპორტული სპონსორობის გზით არაპირდაპირი მარკეტინგის მკაცრ შეზღუდვებს, როდესაც ისინი პრაქტიკულად ფარულ რეკლამას წარმოადგენენ.

ორივე კანონპროექტი ითვალისწინებს 2009 წელს მიღებულ და 2023 წელს განახლებულ აზარტული თამაშების შესახებ კანონში ცვლილებების შეტანას.

USR დიდი ხანია მოითხოვს აზარტული თამაშების რეგულაციების სრულ გადახედვას, წელს მომხდარი მასშტაბური სკანდალის შემდეგ, რომელმაც ეროვნული მარეგულირებლის შიგნით სერიოზული სტრუქტურული პრობლემები გამოავლინა.

მედიის ცნობებით, ONJN-მა ჩაატარა ფინანსური აუდიტი, რომლის შედეგად აღმოჩნდა, რომ სახელმწიფოსთვის თითქმის 1 მილიარდი ევროს ოდენობის გადასახადი და ლიცენზიის საფასური არ იყო შეგროვილი. სკანდალმა დიდი რეზონანსი გამოიწვია. ONJN-მა თავი იმით დაიცვა, რომ 2018 წლიდან საგადასახადო განაკვეთების ყოველწლიური ცვლილებების მიუხედავად, თანმიმდევრულმა მთავრობებმა ვერ განაახლეს საგადასახადო ადმინისტრირების სისტემები. სკანდალმა ხელმძღვანელობის ცვლილებები და ONJN-ის ახალ ხელმძღვანელად ვლად-კრისტიან სოარესი დანიშვნა გამოიწვია. USR ღიად მოითხოვს ONJN-ის სრული გაუქმებას და დროებით კონტროლის ფინანსთა სამინისტროზე გადატანას.

სექტორზე ზეწოლა იზრდება ადგილობრივი თვითმმართველობების მხრიდანაც — ქალაქების მერები მოითხოვენ უფლება, რომ სათამაშო ობიექტების ლიცენზირება და დაბეგვრა თავად განახორციელონ, რადგან ეროვნული რეგულატორის მიმართ უკვე „სრულიად დაკარგული აქვთ ნდობა“.

ეს ყველაფერი მიმდინარე წლის ივნისში ფორმირებული ახალი კოალიციური მთავრობის დღის წესრიგში ჯდება, რომელიც სათამაშო პოლიტიკის, დაბეგვრისა და ციფრული სექტორის რეფორმის დაწყებას გეგმავს. ახალი ფინანსთა მინისტრი, ალექსანდრუ ნაზარე, უკვე ამზადებს საგადასახადო სისტემის მასშტაბურ განახლებას, რომელიც 2026 წლიდან ამოქმედდება — უფრო მაღალი ლიცენზიის გადასახადებითა და მოთამაშეთა მოგებებზე პროგრესული დაბეგვრით.

მისივე თქმით: „ჩვენ გვინდა ძალიან მკაფიო სიგნალი გავაგზავნოთ აზარტული თამაშების დაბეგვრასთან დაკავშირებით — კარგად ვიცით, რამდენად საზიანოა კონტროლის არარსებობა დაუცველი ჯგუფებისთვის”.

PNL-ისა და USR-ის ინიციატივები მასშტაბით განსხვავდება, თუმცა საერთო ტენდენციას ასახავს: ხელისუფლება თანხმდება, რომ რუმინეთის სათამაშო სფერო საჭიროებს სტრუქტურულ გადატვირთვას — ახალგაზრდების დაცვისგან დაწყებული, რეკლამის, ზედამხედველობისა და დაბეგვრის უფრო მკაცრი სტანდარტებით დამთავრებული.

მომდევნო თვეებში მოსალოდნელია ახალი საკანონმდებლო პაკეტები განათლების, პრევენციისა და ახალგაზრდების გრძელვადიანი დაცვის მიმართულებით — ხოლო 2026 წელი რუმინეთის სათამაშო სექტორის გარდამტეხ წლადაც კი შეიძლება იქცეს.

Source

#რონუმინეთი #გემბლინგრეფორმა #რეგულაცია #ახალგაზრდებისდაცვა #საგადასახადო­reფორმა